Παχυσαρκία στα ωδικά πτηνά
Η παχυσαρκία είναι ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζεται πλέον όλο και συχνότερα στα ωδικά πτηνά αλλά και τα κατοικίδια συντροφιάς. Σε αντίθεση με τους άγριους συγγενείς τους, τα ωδικά πτηνά είναι περιορισμένα σε κλουβιά και συχνά δεν ασκούνται. Αυτό σε συνδυασμό με δίαιτες υψηλές σε λιπαρά οδηγεί σε παχυσαρκία και όλα τα προβλήματα που αυτό συνεπάγεται.
Τα υπέρβαρα πουλιά υποφέρουν από φυσικές ασθένειες όπως αρθρίτιδα, καρδιακά προβλήματα και καρκίνο, έχουν χαμηλότερης ποιότητας ζωή και δεν ζουν τόσο όσο τα πουλιά με φυσιολογικό βάρος. Ας εξερευνήσουμε λοιπόν τα προβλήματα και ας δούμε πως μπορείτε να αντιμετωπίσετε το συγκεκριμένο πρόβλημα:
Αιτίες
Ως παχυσαρκία ορίζεται η αύξηση του βάρους του σώματος από την υπερβολική συσσώρευση σωματικού λίπους. Ένας ορισμός που χρησιμοποιείται για τα ωδικά πτηνά, είναι όταν το βάρος του πτηνού ξεπερνά το ιδανικό βάρος κατά 15% και άνω. Η παχυσαρκία, οφείλεται κυρίως στην κακή διατροφή, ειδικά στην μη-ισορροπημένη λήψη θρεπτικών συστατικών. Βεβαίως, ο πιο σημαντικός παράγοντας της παχυσαρκίας είναι η διατροφή με υπερβολικά λιπαρά. Πολλοί σπόροι που τρέφονται τα πουλιά, όπως ηλιόσποροι, φιστίκια, σιναπόσπορος, niger seeds και κανναβούρι, έχουν υψηλό περιεχόμενο σε λιπαρά που μερικές φορές ξεπερνά το 30%. Στα πουλιά αρέσουν οι σπόροι και αν τα αφήσετε να διαλέξουν τους σπόρους που θέλουν θα διαλέξουν τις περισσότερες φορές τους πιο λιπαρούς. Ένας άλλος παράγοντας παχυσαρκίας πουλιών είναι η γενετική.
Τα πουλιά που είναι παχύσαρκα συνήθως γεννούν παχύσαρκα νεογνά. Άλλες αιτίες παχυσαρκίας έχουν να κάνουν με ορμονικούς παράγοντες (όπως Θυρεοειδής που παρουσιάζεται συχνά στα κοκατίλ) και τελευταίο αλλά όχι και ασήμαντη αιτία η έλλειψη άσκησης.
Οποιοδήποτε πτηνό μπορεί να γίνει παχύσαρκο, όμως μερικά είδη είναι πιο επιρρεπή από άλλα. Budgerigars, cockatiels, cockatoos (ειδικά αυτά με το κόκκινο στήθος), οι παπαγάλοι Αμαζονίου και τα canaries είναι φυλές επιρρεπείς στην παχυσαρκία. Η παχυσαρκία επίσης παρουσιάζεται σε πουλιά μεγαλύτερης ηλικίας που έχουν και χαμηλότερο μεταβολισμό. Τα μεγαλύτερα ηλικία πουλιά μπορεί να μην χρειάζονται την ίδια ποσότητα θερμίδων σε σχέση με νεότερη ηλικία, όμως ζητούν την ίδια ποσότητα τροφής με πριν. Επίσης, τα πουλιά όσο ενηλικιώνονται γίνονται όλο και λιγότερο κινητικά με αποτέλεσμα η λιγότερη σωματική άσκηση βοηθά στην λήψη βάρους. Η παχυσαρκία μπορεί συνεισφέρει σε ασθένειες που βλέπουμε συχνά σε μεγάλης ηλικίας πουλιά όπως το Λίπος στο Συκώτι.
Εστίαση στη σωστή διατροφή και την αυξημένη άσκηση
Για τον έλεγχο της παχυσαρκίας προσφέρονται στο εμπόριο εξειδικευμένες διατροφικές λύσεις. Συγκεκριμένα, οι “extruded τροφές” παρέχουν ένα ομοιόμορφο μείγμα συστατικών που μπορεί να βοηθήσει στην μείωση του βάρους ενώ ταυτόχρονα προσφέρει μια ισορροπημένη δίαιτα. Όμως, ποτέ μην ξεχνάτε ότι η δίαιτα του πουλιού πρέπει να αλλάζει κάθε φορά σταδιακά. Εάν η δίαιτα αλλάξει απότομα, το πουλί μπορεί να αρνηθεί την τροφή και κυριολεκτικά να πεθάνει από πείνα. Όπως ισχύει και για τον άνθρωπο, η ισορροπημένη διατροφή θα πρέπει να συνοδεύεται και από άσκηση. Τα προϊόντα που βοηθούν στην αύξηση της άσκησης και στην αποφυγή της συσσώρευση λίπους, είναι τα μεγαλύτερα κλουβιά και ο ειδικός εξοπλισμός.
Λάθος αντιλήψεις
Πολλοί ιδιοκτήτες πουλιών έχουν λάθος αντίληψη για την σωστή διατροφή και ακολουθούν τις προτιμήσεις των πουλιών τους. Τα πουλιά που τρώνε σπόρους στο φυσικό τους περιβάλλον δεν έχουν πρόσβαση σε πολλούς ξηρούς σπόρους. Στην φύση, τα πουλιά τρώνε πολλούς σπόρους που είναι φρέσκοι και πράσινοι και είναι τελείως διαφορετικοί τύποι σπόρων κάθε φορά.
Για παράδειγμα, οι γκρι παπαγάλοι στην φύση δεν έχουν πρόσβαση σε ηλιόσπορους και φιστίκια, που όμως τους προσφέρουμε άφθονους στο κλουβί. Επειδή όμως αρέσουν στα πουλιά, πάρα πολλοί ιδιοκτήτες λανθασμένα υποθέτουν ότι είναι η φυσική τους τροφή.
Ως συνέπεια, οι ιδιοκτήτες πουλιών συχνά υποθέτουν ότι τα παρασκευασμένα μείγματα, όπως οι extruded formulations, δεν είναι η φυσική τους τροφή.
Οι προτεινόμενες ημερήσιες δόσεις είναι μια πολύ μικρή ποσότητα σε σχέση με αυτό που πολλοί ιδιοκτήτες αναμένουν και συχνά τους αρέσει να κακομαθαίνουν το κατοικίδιο τους με επιπλέον λιχουδιές, οι οποίες μπορεί να προσθέτουν ένα υψηλό ποσοστό λιπαρών στην δίαιτα του πουλιού.
Η άσκηση είναι άλλη μία δύσκολη περιοχή που πρέπει να επηρεάσετε όσον αφορά την φύλαξη των πουλιών. Θα πρέπει να επιλέγετε μεγάλα κλουβιά με πρόσθετα χαρακτηριστικά για άσκηση. Προσοχή όμως! Μερικές φορές υπερφορτώνουν τα κλουβιά και βάζουν πολλά πουλιά στο ίδιο κλουβί από ότι το κλουβί είναι σχεδιασμένο για να φυλά. Έτσι τα πουλιά έχουν λίγο χώρο για να κινηθούν και να αθληθούν όπως θα έπρεπε.
Τι άλλο μπορεί να γίνει;
Η παχυσαρκία στα πουλιά αποτελεί «σειρήνα» για μια τάση που παρουσιάζεται σε όλα τα κατοικίδια ζώα. Η ερώτηση που παραμένει είναι τι άλλο μπορούμε να κάνουμε για την πρόληψη. Καθώς τα περισσότερα προβλήματα φαίνεται ότι έχουν να κάνουν με τις λανθασμένες αντιλήψεις των ιδιοκτητών, η σωστή ενημέρωση και εκπαίδευση μπορεί να βοηθήσει στην υγεία των πουλιών.
Η σωστή ενημέρωση γύρω από την διατροφή και την άθληση των πουλιών είναι κάτι που όχι μόνο θα βοηθήσει στην σωστή προστασία των πουλιών αλλά και στην αρμονική συμβίωση με τον άνθρωπο.