Γράφει ο Δημήτρης Μαμούσης

Πολλές φορές τα κοράλια μέσα στο ενυδρείο μπορεί να παρουσιάσουν μια συμπεριφορά παράξενη από τη συνήθη και αυτό συχνά πανικοβάλλει τον κάτοχο του ενυδρείου, που δεν έχει τις απαιτούμενες γνώσεις.

Μπορεί ένα κοράλλι π.χ. το οποίο ήταν μέχρι τώρα “ανθισμένο”, χωρίς κανένα φαινομενικό λόγο να συρρικνωθεί και να μη φαίνεται πλέον όμορφο με μια βλεννώδη άσχημη κρούστα γύρω από αυτό. Αυτό είναι και το σημάδι που ο απαίδευτος ενυδρειόφιλος εκλαμβάνει ως κάποια άγνωστη ασθένεια του κοραλλιού και ζητάει τη γνώμη του εμπόρου-καταστηματάρχη.

Παρ’ όλα αυτά η συρρίκνωση των κοραλλιών όπως των ειδών π.χ. Plerogyra και Catalaphyllia spp. για μερικές ημέρες και η επικάλυψη τους με μια βλεννώδη ακάθαρτη κρούστα, είναι μια απολύτως φυσιολογική διαδικασία των κοραλλιών με στόχο να αυτοκαθαριστούν και να αποβάλουν ανεπιθύμητα ξένα σωματίδια ή τα προϊόντα του μεταβολισμού τους ή ακόμα να περιορίσουν τον υπερπληθυσμό των ζωοξανθέλλων που είναι υπεύθυνος για την φωτοσύνθεση ορισμένων ασπόνδυλλων με την βοήθεια αυτών των συμβιώτικων αλγών, που σε αντίθετη περίπτωση γίνονταν τοξικά για τον ίδιο τον ξενιστή τους.

Κοράλλια όπως τα είδη Sarcophyton spp., Lobophytum spp., Sinularia spp. κλπ. ακολουθούν συχνά μια τέτοια διαδικασία για να αυτοκαθαριστούν και με την βοήθεια των θαλάσσιων ρευμάτων να αποβάλλουν άλγες και ανεπιθύμητες συσσωρεύσεις σωματιδίων και κατόπιν της διαδικασίας αυτής επανέρχονται υγιέστερα, μεγαλύτερα και πιο όμορφα από πριν. Κατά τη διάρκεια όμως της διαδικασίας αυτοκαθαρισμού φαίνονται πραγματικά άρρωστα. Το μόνο που μπορεί να είναι προβληματικό στη διαδικασία αυτή των κοραλλίων, είναι να μην υπάρχει το απαιτούμενο ρεύμα μέσα στο ενυδρείο για να απομακρύνει από πάνω τους αυτή την κρούστα που ενδέχεται διαφορετικά να προξενήσει βακτηριακή μόλυνση.

Μια άλλη παράξενη συμπεριφορά των κοραλλιών που ξενίζει τον ενυδρειόφιλο είναι ένα είδος αναπαραγωγής, όταν το κυρίως κοράλλι περιστασιακά αφήνει να πέσουν βραχίονες του ή πολύποδες οι οποίοι περιφέρονται γύρω από το ενυδρείο μέχρι να βρουν ένα ικανοποιητικό σημείο προσκόλλησης, που συνήθως είναι ακριβώς δίπλα στη βάση της μητρικής αποικίας, όπως τα είση Capnella sp. Και Xenia sp.

Aυτή η συμπεριφορά μπορεί να εκληφθεί από τον ανενημέρωτο ενυδρειόφιλο εσφάλμενα ως ένδειξη ασθένειας. Εξ’ άλλου η απόρριψη τμημάτων του σώματος μπορεί να είναι ένδειξη υγείας; Η αλήθεια είναι όμως πως είναι μια φυσιολογική μέθοδος και την χρησιμοποιούν πολλά κοράλλια για να εξαπλωθούν σε άλλες περιοχές του υφάλου.
Εδώ είναι σημαντικό να ειπωθεί όμως, πως η υπερβολική απόρριψη βραχιώνων και πολύποδων μπορεί να είναι ένδειξη πως το κοράλλι τελεί σε υπερβολικές αιτίες πίεσης, που έχουν να κάνουν με την ακαταλληλότητα της ποιότητας του νερού, την υπερβολική έκθεση τους στο φως, το ακατάλληλο ρεύμα νερού κ.α. Και έτσι το κοράλλι κάνει μια απέλπιδα προσπάθεια να αναπαραχθεί πρωτού πεθάνει.

Ανάλογη συμπεριφορά παρουσιάζουν και τα δέντρα, τα οποία παράγουν μια ασυνήθιστη ανθοφορία τη μια περίοδο και κατόπιν πεθαίνουν την αμέσως επόμενη περίοδο. Η παρατεταμένη πάντως περίοδος που τα κοράλλια μένουν κλειστά είναι κάτι που πρέπει να μας προβληματίσει και είναι συνήθως χρόνιες καταστάσεις όπως: υπερβολική ένταση φωτός ή αμυδρό φως, υπερβολικός ή ανεπαρκείς κυματισμός, ακατάλληλη θερμοκρασία νερού, αλμυρότητα, ph ή αλκαλικότητα, επαναλαμβανόμενη τοξική επιθετικότητα κάποιου γειτονικού ασπόνδυλου ή δαγκώματα ψαριών, ενόχληση από περαστικά καβούρι, ψάρια κλπ.

Για να απομονώσουμε και να εξαλείψουμε τις αιτίες αυτές θα πρέπει:
– Να ελέγχουμε όλες τις παραμέτρους του νερού.
– Να διαλέξουμε κοράλλια που συμβιώνουν αρμονικά μεταξύ τους και να αποφύγουμε τοξικά είδη για τα κοινόβια ενυδρεία.
– Να βεβαιωθούμε πως τα ψάρια που διατηρούμε μαζί με τα κοράλλια δεν είναι επιθετικά προς αυτά και να διατηρούμε αποστάσεις μεταξύ των κοραλλιών, ώστε τα πλοκάμια τους κατά τις νυχτερινές ώρες που είναι πολλαπλάσια επιμήκοι να μην αγγίζουν το ένα το άλλο.
– Εάν οι λάμπες φωτισμού του ενυδρείου παλιώνουν να αντικαθίστανται τακτικά.
– Να μετακινήσουμε το κοράλλι σε άλλη τοποθεσία μέσα στο ενυδρείο με καταλληλότερο φωτισμό και κινητικότητα νερού.