O κ. Βασίλειος Κοντός, τ.Καθηγητής Κτηνιατρικής Σχολής Θεσσαλονίκης και Καθηγητής της Εθνικης Σχολής Δημόσιας Υγιεινής, δίνει συμβουλές για την υγεία του σκύλου μας. Από την κ. Εύα Ντελιδάκη.
Το φτάρνισμα  είναι ένα μέσο άμυνας, καθόσον έχει σκοπό να απομακρύνει διάφορα επιβλαβή υλικά, όπως ερεθιστικές ουσίες, εκκρίματα, ξενα σώματα κλπ που εισήλθαν και κατακρατήθηκαν εκεί, κατά την εισπνοή.

Ποιες είναι οι αιτίες που μπορεί να οδηγήσουν ένα ζώο στο να φταρνίζεται;

Στα ζώα, ειδικά, αίτια φταρνίσματος (πταρμού) αποτελούν οι ειδικές ιώσεις και μυκητιάσεις, οι αλλεργικές καταστάσεις, τα παράσιτα των ρινικών κοιλοτήτων , τα τράυματα και τα νεοπλάσματα , σε συνδυασμό πάντα με τον τύπο του ρινικού εκκρίματος, ξεχωριστά για τον σκύλο και τη γάτα.

Ρινικός κατάρρους –καταρροή- ρινικό έκκριμα

Είναι η συνεχής ή διαλειπούσα ροή ρινικού εκκρίματος, το οποίο μπορεί να είναι ετερόπλευρο, και περαιτέρω, σε σχέση με τη σύστασή του, μπορεί να είναι ορώδες και διαυγές, βλεννοπυώδες, αιμορραγικό, πυοαιμορραγικό κλπ

Βήχας

Είναι η απότομη βίαιη και θορυβώδης εξώθηση του αέρα από τις αναπνευστικές οδούς και η έξοδος του από του στόματος, αλλά και τις ρινικές κοιλότητες. Ο βήχας είναι επίσης ένα αντανακλαστικό και όπως ο πταρμός, σκοπό έχει επίσης να εξωθήσει και να απομακρύνει από τους βρόγχους, την τραχεία και το λάρυγγα επιβλαβή υλικά, όπως βλέννη, αιμα, παράσιτα και ξένα σώματα.

Το σημείο από το οποιο ξεκινάει ο αντανακλαστικός βήχας, είναι το αναπνευστικό σύστημα , καθόσον νευρικές απολήξεις αισθητικών κεντρομόλων, όπως λέμε, νευρικών ινών εκκινούν από το λάρυγγα, την τραχεία, τους βρόγχους και γενικότερα τον πνευμονικό ιστό και απολήγουν στο κέντρο του βήχα.
Ακόμα και σε περιπτώσεις βλαβών στο θωρακικότοίχωμα (πχ. Πλευρίτιδα) διεγείρεται το κέντρο του βήχα στον προμήκη μυελό. Τέλος, διαταραχές λειτουργικές ή μορφολογικές της καρδιάς και του μεσοπνευμονίου μπορεί να εκδηλωθούν με βήχα

Τελικά τι μπορεί να σημαίνει ο βήχας;

Μπορεί να σημαίνει  μια απλή διαταραχή λόγω ερεθισμού των αναπνευστικών οδών ή και να αποτελεί εκδήλωση σοβαρότερων παθήσεων, όπως πνευμονία , πλευρίτιδα, κακοήθη νεοπλάσματα, καρδιοπάθεια κα.

Ανάλογα με την αιτία και την έκταση της υποκειμενικης βλάβης, ο βήχας διαφέρει ως προς την ένταση, τη συχνότητα εμφάνισης(συχνός, παροξυστικός, συνεχής κα ) και τη χροιά , υγρός, ξηρός , τραχύς, καθώς και σε άλλα επι μέρους χαρακτηριστικά. Επί υγρού ή όπως λέγεται παραγωγικού βήχα τα αποβαλλόμενα υλικά εξέρχονται κυρίως δια του στόματος (απόχρεμψη), δυνατόν όμως να εμφανίζονται και ως ρινικό έκκριμα

ΟΤΑΝ ΤΟ ΖΩΟ ΜΟΥ, ΒΓΑΖΕΙ ΕΚΚΡΙΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΥΤΗ ΤΟΥ, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΗΣΥΧHΣΩ;

Συχνά , το ρινικό έκκριμα αποτελεί εκδήλωση γενικότερου νοσήματος, το οποίο μάλιστα μπορεί ελάχιστα να επηρεάζει ή να σχετίζεται με τις αναπνευστικές οδούς

Τα νοσήματα αυτά διακρίνονται σε δυο μεγάλες κατηγορίες. Σε αυτά που προσβάλλουν τα νεαρά ζώα και τα οποία προλαμβάνονται με εμβολιασμό και σε εκείνα που αφορούν τα ενήλικα ζώα.
Στην πρώτη κατηγορία υπάγονται τα λοιμώδη και μεταδοτικά νοσήματα, τα οποια προσβάλλουν κατά κανόνα ζώα που δεν εμβολιάστηκαν.

Για τα γατάκια τι ισχύει;

Η παρουσία ρινικού εκκρίματος είναι συνήθως αποτέλεσμα ιώσεων, με σοβαρότερη τη λοίμωξη από ερπητοιό, ο οποιος ευθύνεται και για βαρύτατη προσβολή τωνοφθαλμών, ικανή να οδηγήσει σε τυφλωση, κυρίως όταν επιπλέκεται και για βαρύτατη προσβολη των οφθαλμών, ικανή να οδηγήσει σε τύφλωση, κυρίως όταν επιπλέκεται και από χλαμυδίωση. Αντίστοιχα, τα κουτάβια (2 εως 5 μηνών ) όταν δεν εμβολιαστούν, προσβαλλονται από ανάλογες ιώσεις, με σπουδαιότερο τον ιό της νόσου του  Carre, νόσος που είναι γνωστή και ως μόρβα.

Τα κουτάβια κινδυνεύουν;

Για τα κουταβάκια, αλλά και ολων των ηλικιών ζώα που δεν εμβολιάστηκαν και τα οποια παρουσιάζουν βλεννοπυώδες ρινικό έκκριμα, η πρώτη σκέψη που γίνετια είναι η πιθανότητα προσβολής από μόρβα. Η νόσος Carre αποτελεί πολύ βαριά λοίμωξη, προσβάλλει όλα τα οργανικά συστήματα, αναπνευστικό, πεπτικό , δέρμα και κυρίως το νευρικό σύστημα. Συχνά είναι θανατηφόρα , προλαμβάνεται όμως με εμβολισμό

Στα ενήλικα ζώα το ρινικό έκκριμα υποδηλώνει κάτι άλλο;
Μια σειρά από παθολογικές καταστάσεις εκδηλώνονται και με ρινικο έκκριμα. Ετσι, στις ενήλικες γάτες χρόνια ιογενή νοσήματα, όπως η

O Ιάσιμος καταρράκτης του σκύλου – Ιγνάτιος Λιάπης

Μια από τις συχνότερες αιτίες τύφλωσης των μικρών ζώων, και κυρίως του σκύλου, είναι ο καταρράκτης. Τα τελευταία χρόνια όμως, χάρη στη μεγάλη πρόοδο της Κτηνιατρικής Οφθαλμολογίας, ο καταρράκτης του σκύλου θεραπεύεται με τον ίδιο τρόπο, όπως και στον άνθρωπο. Αντιθέτως, στη γάτα η συχνότητα εμφάνισης της νόσου είναι μικρή.

Καταρράκτης ονομάζεται η αλλαγή της ιστολογικής δομής του κρυσταλλοειδή φακού του οφθαλμού, η οποία οδηγεί στη θόλωση του, με αποτέλεσμα τη μείωση ή και την απώλεια της όρασης. Ο καταρράκτης δεν πρέπει να συγχέεται με τη σκλήρυνση, λόγω ηλικίας, του φακού στην οποία μεταβάλλεται ο δείκτης διάθλασης και όχι η δομή του φακού.

Στο σκύλο ο καταρράκτης είναι πολύ συχνή ασθένεια και αποτελεί μία από τις συχνότερες αιτίες τύφλωσης. Αντιθέτως, στη γάτα η συχνότητα εμφάνισης της νόσου είναι μικρή. Ανάλογα με την ηλικία εμφάνισης ο καταρράκτης διακρίνεται σε συγγενή, νεανικό και γεροντικό. Είναι εσφαλμένο αυτό που και σήμερα πολλοί πιστεύουν, ότι δηλαδή ο καταρράκτης στο σκύλο είναι νόσημα μόνο των ηλικιωμένων ζώων.
Ανάλογα με το αίτιο που τον δημιουργεί, ο καταρράκτης μπορεί να είναι κληρονομικός, μετατραυματικός (όταν οφείλεται δηλαδή σε κάποιο τραυματισμό του οφθαλμού), γεροντικός και μεταβολικός. Η συχνότερη αιτία για την εμφάνισης του μεταβολικού καταρράκτη είναι ο σακχαρώδης διαβήτης του σκύλου, στον οποίο συνήθως ο καταρράκτης επέρχεται μέσα σε λίγα 24ωρα..Έτσι εξηγείται η παλαιά, αλλά επίμονη, αν και εσφαλμένη δοξασία, να μη δίνονται γλυκά στους σκύλους για να μην τυφλωθούν. Φυσικά στους σκύλους δεν πρέπει να χορηγούνται γλυκίσματα, αλλά για άλλους λόγους.
 
Η θεραπεία του καταρράκτη έχει απασχολήσει την ιατρική, και κατ’αναλογία και την κτηνιατρική, από την αρχαιότητα και είναι από πολύ παλιά γνωστό ότι η μοναδική θεραπευτική μέθοδος  είναι η χειρουργική, δηλαδή η αφαίρεση του καταρρακτικού φακού. Είναι εντυπωσιακό, αλλά η πρώτη περιγραφή, και μάλιστα λεπτομερέστατη, χειρουργικής τεχνικής αφαίρεσης φακού, αποδίδεται στον Κέλσο, τον 2ο αιώνα μ.Χ.

Σήμερα, η επέμβαση του καταρράκτη στον σκύλο είναι, όπως και στον άνθρωπο, επέμβαση ρουτίνας, αρκεί να εκτελείται από εξειδικευμένο στην Οφθαλμολογία των μικρών ζώων κτηνίατρο. Παλαιότερα υπήρχε η τάση τόσο στην Οφθαλμολογία του ανθρώπου, όσο και των ζώων, να αφήνεται ο καταρράκτης να «ωριμάσει», δηλαδή να γίνει ο φακός κατάλευκος πριν χειρουργηθεί. Αυτό σήμερα θεωρείται λάθος. Ο καταρράκτης πρέπει να χειρουργείται εγκαίρως, πριν την ωρίμανσή του, οπότε και τα ποσοστά επιτυχίας της επέμβασης είναι πολύ ψηλά.
Στις περιπτώσεις έγκαιρης αφαίρεσης του φακού, καθίσταται δυνατή η τοποθέτηση στη θέση του τεχνητού ενδοφακού, που αυξάνει σημαντικά την ποιότητα της παρεχόμενης όρασης.

Όταν ο σκύλος κάνει εμετούς- Ιγνάτιος Λιάπης

Ο εμετός στο σκύλο, αλλά και στη γάτα, είναι ένα πολύ συχνό σύμπτωμα και μπορεί να οφείλεται σε πολλούς λόγους. Ανεξάρτητα από το αίτιο των εμετών και πριν ακόμα δει το σκύλο ο κτηνίατρος, ο ιδιοκτήτης του θα πρέπει να κάνει ια απλή, αλλά απαραίτητη ενέργεια: να αποσύρει το φαγητό και το νερό.

Ο σκύλος, αλλά και η γάτα είναι ζώα που κάνουν εμετό πολύ εύκολα και συχνά. Πολλές φορές οι εμετοί αυτοί είναι «αθώοι» και οφείλονται σε ένα παροδικό ερέθισμα του στομάχου εξαιτίας διατροφικών λόγων. Τέτοιοι λόγοι μπορεί να είναι η κατανάλωση διαφορετικού είδους τροφής από ότι συνήθως, η κατάποση χόρτων ή οστών, η πρόσληψη τροφής που μπορεί να περιέχει καρυκεύματα, η απότομη αύξηση του γαστρικού φόρτο εξαιτίας βουλιμικής πρόσληψης τροφής ή νερού και πολλοί άλλοι. Στις περιπτώσεις αυτές η απλή στέρηση νερού και τροφής για 12-24 ώρες είναι αρκετή για να λυθεί το πρόβλημα. Η τάση που έχουν πολλοί ιδιοκτήτες να χορηγούν νερό και τροφή μετά τον εμετό, για να ¨αναπληρώσουν τις απώλειες», είναι λανθασμένη και οδηγεί στην επιδείνωση των συμπτωμάτων.

Εκτός από αυτούς τους σποραδικούς εμετούς που δεν συνεχίζονται, σε κάθε άλλη περίπτωση ο σύμπτωμα αυτό θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη. Υπάρχουν δεκάδες ασθένειες των οποίων ο εμετός μπορεί να είναι σύμπτωμα, μερικές από αυτές είναι ιδιαίτερα σοβαρές και μπορούν να απειλήσουν τη ζωή του σκύλου ή της γάτας.

Γενικά μπορούμε να πούμε ότι τα αίτια των εμετών μπορούν να καταταχθούν σε 3 κατηγορίες. Στην πρώτη ανήκουν οι εμετοί που οφείλονται σε κάποια νόσο του πεπτικού σωλήνα, δηλαδή του οισοφάγου, του στομάχου ή του εντέρου. Στη δεύτεροι ανήκουν οι εμετοί που οφείλονται σε νοσήματα, πολλές φορές σοβαρότατα, των αδένων του πεπτικού συστήματος, δηλαδή του ήπατος ή του παγκρέατος (ή και των 2). Τέλος, στην Τρίτη κατηγορία ανήκουν πολλά νοσήματα, άσχετα με το πεπτικό σύστημα, τα οποία όμως μπορούν να προκαλέσουν εμετό. Έτσι, δεν είναι λίγες οι φορές που μια ασθένεια του ουροποιητικού, του γεννητικού ή ακόμα και του νευρικού συστήματος εκδηλώνεται και με εμετούς. Ιδιαίτερα πρέπει να ανησυχούν οι ιδιοκτήτες ζώων όταν οι εμετοί συνδυάζονται αι με κατάπτωση, κατήφεια αι ανορεξία, οπότε η επίσκεψη στον κτηνίατρο πρέπει να είναι άμεση.

Η διάγνωση του ή των αιτίων των εμετών δεν είναι πάντοτε εύκολη. Μεγάλη σημασία στη διαγνωστική προσέγγιση έχει το ιστορικό που ο ιδιοκτήτης του μικρού ζώου μπορεί να αναφέρει στον κτηνίατρό του. Έτσι, ο τύπος των εμετών, αν δηλαδή είναι τροφώδεις ή όχι, ο χρόνος που αυτοί γίνονται, η συχνότητά τους καθώς και ο τρόπος που το ζώο κάνει τον εμετό, είναι πληροφορίες που θα βοηθήσουν ιδιαίτερα τον κτηνίατρο. Πέρα από το ιστορικό και την κλινική εξέταση, τις περισσότερες φορές για την ακριβή διάγνωση είναι απαραίτητη η διενέργεια παρακλινικών εξετάσεων. Τέτοιες μπορεί να είναι ο αιματολογικές και βιοχημικές εξετάσεις, οι ακτινογραφίες και το υπερηχοτομογράφημα καθώς και η ενδοσκόπηση του πεπτικού σωλήνα.